مسئولیت پذیری از خصوصیت‌هایی است که تاثیر زیادی در موفقیت افراد دارد. همان طور که در مقاله قبلی گفتیم، مسئولیت پذیری یک نوع عادت یا الزام درونی و اخلاقی است که فرد را به انجام صحیح و شایسته کارها ترغیب می‌کند. در نقش‌های اجتماعی قبول مسئولیت اساس یک نظام اجتماعی را تشکیل می‌دهد. زمانی که از مزایا و حقوق یک نقش اجتماعی بهره‌مند میشویم، نمیتوان در زمان پاسخگویی از زیر بار مسئولیت‌ها فرار کرد.
مسئولیت گریزی جمعی از نقص‌های نظام جامعه نشات می‌گیرد.
مسئولیت گریزی از نقص‌هایی که در جامعه وجود دارد منعکس می‌شود و جریان اجتماعی شدن به طور کامل تحقق نیافته و افراد برای انجام آن ها آمادگی لازم را پیدا نکرده اند و از حقوق و وظایف نقش های خود درک کاملی نداشته‌اند
تعریف مسئولیت گریزی
به عبارتی مسئولیت گریزی در جامعه انعکاس عملکرد نادرست نهادهای مختلف مانند مدرسه، خانواده و رسانه های جمعی و… است که به عنوان گروه های مرجع مسئولیت پذیری را بایستی به شکل مستقیم و یا غیر مستقیم در اعضای جدید جامعه آموزش و درونی کنند.متاسفانه در فرهنگ عمومی ما مسئولیت گریزی امری ارزشی است.
اگر شخصی خود را از وضعیت دشوار مسئولیت و انجام کار بیرون بکشد و یا مشکلات ایجاد شده در روند کاری را به گردن شخص دیگری بیاندازد، زرنگی و چابکی آن شخص را به نمایش می گذارد و این گاهی بیشتر از قبول مسئولیت برای شخص ارزش و اعتبار اجتماعی به همراه می آورد و این طرز تلقی در قالب ژن فرهنگی به اعضای جدید جامعه انتقال داده می شود.
این انگیزه و روحیه ی مسئولیت گریزی جمعی را می توان به عنوان یک تنبلی و منفعت طلبی تاریخی – اجتماعی تلقی کرد. زیرا از دوران کودکی در ما درونی شده و به عنوان خلق و خوی ما ایرانی ها محسوب می گردد. مسئولیت گریزی، بخش هایی از مفهوم روانشناختی فرافکنی را با خود به همراه دارد.
یعنی ما به شکل زیرکانه ای مسئولیت شکست و بی کفایتی مان را به گردن افراد و اشخاص دیگری می اندازیم تا از بار مجازات و قضاوت های اجتماعی رهایی یابیم.
اگر به روند اجتماعی شدن خودمان از کودکی تا سن بزرگسالی دقت کنیم، مشاهده می کنیم که بنوعی ما مشکلات و گرفتاری های رفتاری خودمان را به دیگران نسبت داده ایم که این الگوی رفتاری فرافکنانه و مسئولیت گریز در خلق و خوی ما ایرانی ها عجین شده است.
تفاوت دیدگاه مسئولیت پذیر و مسئولیت گریز :
- ۰۰/۰۶/۱۳